8 tác dụng của hàu với sức khỏe, lưu ý khi ăn và các món ăn ngon từ hàu

1. Đặc điểm và nơi phân bố của hàu

Đặc điểm của hàu

Hàu, còn gọi là hào, thuộc động vật nhuyễn thể trong nhóm thân mềm hai mảnh vỏ, cùng họ hàng với sò và nghêu.

Kích thước hàu tương đối lớn nhưng phần thịt hàu màu xám bên trong dường như nhỏ hơn so với lớp vỏ cứng của nó. Trong một số trường hợp, người ta còn phát hiện con hàu có thể đạt đến khối lượng nặng đến 1.4kg và chiều ngang 18cm như ở cảng Plymouth (nước Anh).

Theo Sách kỷ lục Guinness ghi nhận con hàu lớn nhất hiện nay trên thế giới đang có khối lượng 3.6kg với kích thước chiều dài 30.5 và rộng 14cm tại vịnh Chesapeake (bang Virginia của nước Mỹ) vào năm 1999.

Mỗi con hàu cái có thể đẻ hơn 3 triệu trứng, sinh sản nhiều nhất vào khoảng tháng 4 – 10 hằm năm. Ngoài ra, một số hàu như loài Ostrea edulis và Ostrea lurida thuộc động vật lưỡng tính, nghĩa là cơ quản sinh dục của chúng chứa cả tinh trùng và trứng. Các loài hàu đều có tuổi thọ cao đến tận 30 năm.

Con hàu sống ở đâu?

Hàu sống chủ yếu trên các nghềnh đá, ven bờ biển và các cửa sông. Thức ăn của chúng thường là sinh vật phù du và các loại sinh vật sống trong cát, bùn,…

Hàu không chỉ đơn giản là loại hải sản tươi ngon có hương vị được yêu thích mà chúng còn giữ vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, như:

• Có khả năng lọc và xử lý các tạp chất, cặn bã hữu cơ trong nước, nhờ đó nước trở nên sạch hơn và giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước.
• Nằm trong chuỗi thức ăn để duy trì sự đa dạng sinh học trong đại dương.

2. Giá trị dinh dưỡng của hàu

Trong khẩu phần ăn, cứ 100g thịt hàu tươi sống gồm có các chất dinh dưỡng như:

• Năng lượng: 51kcal
• Nước: 89.04g
• Carbohydrate: 2.72g
• Chất đạm: 5.71g
• Chất béo: 1.71g
• Nhiều loại vitamin: 0.85mg vitamin E, 0.925mg vitamin B3, 0.031mg vitamin B6,…
• Nhiều khoáng chất: 59mg canxi, 4.61mg sắt, 156mg kali, 97mg phốt pho,…

Có thể nói, hàu chứa nhiều chất dinh dưỡng như chất đạm, chất béo làm mạnh, vitamin và khoáng chất nhưng lại chứa không nhiều calo.

3. Tác dụng của hàu

Thịt hàu có vị ngọt và thơm ngon nên được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, kể cả việc ăn sống. Hãy cùng Mẹo vặt Gia đình tìm hiểu các tác dụng nổi bật của hàu ra sao nhé!

Hỗ trợ sức khỏe của hệ thần kinh

Vitamin B12 có trong hàu, là dưỡng chất quan trọng để duy trì hệ thần kinh được khỏe mạnh. Nó giúp quá trình trao đổi chất và hình thành tế bào máu dễ dàng hơn, nhất là hữu ích cho người lớn tuổi.

Ngoài ra, hàu còn chứa selen, hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh, góp phần phòng tránh sự tổn thương tế bào do các gốc tự do gây ra.

Tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch

Thịt hàu còn chứa một số khoáng chất khác có lợi cho hệ thống miễn dịch cơ thể, như:

• Kẽm: giữ vị trí quan trọng trong hệ thống miễn dịch cũng như quá trình trao đổi chất và sự phát triển tế bào.
• Vitamin D: cũng có tác dụng tương tự như kẽm và còn giúp ích trong việc tăng trưởng và sự dẻo dai của hệ thống xương khớp.
• Sắt: là khoáng chất cần thiết trong việc tạo ra hemoglobin và myoglobin để các protein mang oxy đi khắp cơ thể, nhờ đó mà cơ thể được khỏe mạnh.

Hỗ trợ giảm cân

Hàu được xem là nguồn cung cấp protein (chất đạm) dồi dào và chứa đến 9 loại axit amin thiết yếu cho cơ thể. Các nhà khoa học đã chứng minh: chế độ ăn giàu protein có hiệu quả trong việc tạo cảm giác gây no và thúc đẩy giảm cân so với chế độ ăn nhiều carbs hoặc chế độ ăn ít chất béo.

Nói một cách khác, thực phẩm giàu protein sẽ làm cho cơ thể ổn định tình trạng cơn đói bằng cách tăng hàm lượng của các hormone, để gây ra cảm giác no lâu do sự xuất hiện của peptide YY và cholecystokinin (CCK).

Giúp kiểm soát lượng đường trong máu

Việc tiêu thụ nhiều protein vào cơ thể còn giúp kiểm soát được hàm lượng đường trong máu, nhất là có lợi cho những người bị mắc bệnh tiểu đường.

Chẳng hạn, trong kết quả đánh giá từ 9 cuộc nghiên cứu chứng minh: chế độ ăn giàu protein làm giảm lượng hemoglobin A1c đáng kể ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2. Hemoglobin A1c chính là yếu tố phản ánh tình trạng lượng đường trong máu.

Hơn nữa, trong kết quả phân tích của 18 cuộc nghiên cứu khác cho thấy thêm: việc tiêu thụ nhiều protein cũng làm giảm đáng kể hàm lượng cholesterol trung bình, đây được xem là yếu tố gây ra bệnh tim ở những người bị tiểu đường loại 2.

Hỗ trợ sức khỏe của gan

Hàu không chỉ có nhiều loại vitamin mà còn chứa một hợp chất chống oxy hóa mạnh nổi bật là DHMBA (tên gọi đầy đủ là 3.5-Dihydroxy-4-methoxybenzyl alcohol), có lợi cho sức khỏe gan và tim.

DHMBA thuộc hợp chất phenolic, hoạt động như chất chống oxy hóa mạnh mẽ, gấp 15 lần so với Trolox (vốn là một dạng tổng hợp của vitamin E và được dùng để ngăn ngừa quá trình stress oxy hóa).

Cụ thể, theo nghiên cứu trong ống nghiệm, cho thấy: DHMBA có khả năng bảo vệ tế bào gan của con người tránh khỏi sự gây hại và phá hủy tế bào gan do sự hoạt động của quá trình stress oxy hóa. Ngoài ra, các nhà khoa học còn kỳ vọng thêm hợp chất DHMBA sẽ có tác dụng nhiều hơn nữa trong việc điều trị và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến gan ở tương lai không xa.

Hỗ trợ cho xương khỏe mạnh

Dù có hàm lượng calo ít nhưng hàu lại chứa nhiều khoáng chất khác như canxi, selen, kẽm, phốt pho, đồng và sắt đều góp phần làm tăng mật độ của xương, đồng thời giúp xương trở nên chắc khỏe hơn.

Tốt cho não bộ

Nhờ chứa lượng vitamin B12 và omega-3 đáng kể mà hàu trở thành thực phẩm tốt cho sự phát triển não bộ ở trẻ em cũng như cải thiện chức năng hoạt động não ở người lớn.

Thúc đẩy sức khỏe tim mạch

Nhờ đặc tính chống viêm của omega-3, hàu giúp cho người ăn giảm bớt nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Chẳng hạn, trong cuộc nghiên cứu được tiến thành trên 18.244 người đàn ông khỏe mạnh ở Trung Quốc cho thấy: nhóm người ăn 200g động vật có vỏ (gồm hàu) vào mỗi tuần giúp giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim gây ra khoảng 59% so với nhóm người ít ăn (chỉ ăn 50g) mỗi tuần.

Ngoài ra, kết quả của nghiên cứu dịch tễ khác đã chứng minh thêm: DHMBA còn làm giảm quá trình oxy hóa cholesterol LDL (xấu) – yếu tố liên quan đến chứng xơ vữa động mạch và cũng là nguyên nhân gây gây ra bệnh tim.

Nếu không hấp thụ đủ lượng vitamin B12, thì cơ thể có xu hướng bị tăng nồng độ homocysteine ​​trong máu – đây là loại protein làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Hỗ trợ sức khỏe cho nam giới

Hàu là thực phẩm nổi tiếng trong việc hỗ trợ sức khỏe cho nam giới, vì chứa hàm lượng kẽm đáng kể.

Kẽm là một chất dinh dưỡng giúp cho nội tiết tố testosterone của nam giới được ổn định. Nói một cách khác, hợp chất kẽm làm tăng quá trình lưu thông máu, nhất là lưu lượng máu di chuyển đến cơ quan sinh dục nam, nhờ đó làm tăng khả năng sinh sản ở nam giới.

4. Các lưu ý khi ăn hàu

Hàu chứa nhiều chất dinh dưỡng và có vị ngọt, ngon đặc trưng dù bạn ăn sống hay đem đi chế biến món ăn. Tuy nhiên, không phải vì thế mà bạn quá lạm dụng loại hải sản này. Hãy lưu ý một số vấn đề khi bạn ăn hàu như sau:

Nguy cơ bị nhiễm khuẩn

Vì hàu có khả năng lọc các tạp chất trong nước một cách hiệu quả (giúp cho nguồn nước sạch hơn), nên không thể tránh khỏi nguy cơ nhiễm khuẩn Vibrio như Vibrio parahaemolyticus và Vibrio vulnificus.

Khi ăn phải hàu bị nhiễm khuẩn hoặc số lượng hàu quá nhiều, cơ thể bạn sẽ dễ bị nhiễm trùng do sự hiện diện của các loại vi khuẩn Vibrio. Một số triệu chứng có thể xảy ra như nôn mửa, tiêu chảy, sốt, thậm chí là bệnh nhiễm trùng máu nghiêm trọng, gây tử vong.

Nguy cơ tích lũy các kim loại nặng

Cơ thể gặp nhiều khó khăn trong việc bài tiết các kim loại nặng và chúng thường có xu hướng tích tụ dần trong cơ thể chúng ta, dẫn đến sự tổn thương ở một số cơ quan, gây ra các vấn đề về sức khỏe.

Nghiên cứu cho thấy các động vật có vỏ, sống ở một số khu vực, chúng thường có hàm lượng cadmium cao gấp đôi so với lượng cadmium được khuyến nghị dùng hằng ngày cho con người. Những động vật này cũng chứa thủy ngân nhưng thường ít hơn so với một số loài cá lớn sống xa bờ.

Vì thế, các đối tượng có sức khỏe nhạy cảm như trẻ em và những người có hệ miễn dịch yếu như phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú thì tránh dùng hải sản tươi sống, kể cả hàu.

Nguy cơ nhiễm bệnh từ thực phẩm

Các động vật thân mềm nói chung và hàu nói riêng đều có thể gây ngộ độc thực phẩm vì cơ thể chúng đều có khả năng bị nhiễm khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng từ môi trường sống.

Thậm chí, việc sơ chế hoặc chế biến không đúng cách cũng trở thành nguyên nhân làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh từ hàu.

Có thể gây dị ứng

Động vật có vỏ, gồm cả hàu, được xếp trong danh sách một trong tám chất gây dị ứng thực phẩm hàng đầu ở Mỹ. Chẳng hạn, một số dị ứng sau khi ăn hàu như tiêu chảy, nôn mửa, đau dạ dày, chuột rút, sưng cổ họng (môi hoặc lưỡi),… và có thể bị sốc phản vệ, gây nguy hiểm đến tính mạng.

5. Các món ăn háp dẫn từ hàu

Cùng Mẹo vặt Gia đình khám phá nhiều món ăn hấp dẫn từ hàu giúp cho thực đơn của bạn thêm phong phú hơn nhé!

Hàu né phô mai

Hàu né phô mai là món ăn đầy dinh dưỡng cho gia đình bạn. Vị béo của trứng hòa lẫn với vị của phô mai, vị ngọt của thịt hàu, dùng kèm với bánh mì thì vô cùng ngon!

Lẩu hàu

Nước lẩu thơm mùi kim chi đặc trưng, ăn kèm với nhiều loại nấm và rau củ, khiến cho vị tươi ngon của thịt hàu trở nên đặc biệt hơn.

Hàu xào

Chỉ vài thao tác đơn giản, bạn có thể làm ra ngay 2 món xào hấp dẫn là hàu xào bông cải và hàu xào sả ớt. Vị ngọt giòn của bông cải xanh, hay vị cay thơm của sả ớt khiến cho món hàu xào này rât bắt cơm đấy!

Súp hàu

Súp hàu có giá trị dinh dưỡng cao bởi sử dụng nhiều loại rau củ làm cho nước dùng trở nên ngọt thanh hơn. Đặc biệt vị ngọt của thịt hàu vẫn còn giữ nguyên vẹn nhé!

Hàu nướng

Hàu nướng là món ăn khoái khẩu của những tín đồ yêu thích món nướng. Vị béo của mỡ hành, hay vị béo của phô mai làm cho vị ngọt và dai của hàu trở nên đặc biệt hơn.

Như vậy, Mẹo vặt Gia đình đã giúp bạn hiểu rõ hơn về 8 tác dụng của hàu với sức khỏe, lưu ý khi ăn và các món ăn ngon từ hàu rồi đấy! Chúc bạn có thêm nhiều thông tin hữu ích.

*Tổng hợp và tham khảo thông tin từ nhiều nguồn như: Wikipedia và Healthline.