Tết Thường Tân là gì? Các hoạt động và mâm cúng ngày Tết Thường Tân

1. Tết Thường Tân là gì?

Tết Thường Tân còn có những tên gọi như Tết Trùng Thập, Tết Song Thập hay Tết của các thầy thuốc. Ngày Tết này được tổ chức vào ngày 10 Tháng 10 Âm lịch. Người dân ở các vùng nông thôn sẽ chuẩn bị làm tiệc linh đình với bánh giầy, chè kho để cúng Tổ Tiên rồi biếu cho những người thân thuộc.

Ngày Tết này đặc biệt quan trọng đối với các thầy thuốc, bởi cây thuốc tụ được khí âm dương, kết được sức tứ thời Xuân, Hạ, Thu, Đông tốt nhất.

2. Ý nghĩa của ngày Tết Thường Tân

Tết cơm mới để tưởng nhớ đến công của Tiên Nông

Sau một vụ mùa suôn sẻ, người dân chuẩn bị mâm cỗ lớn để cúng gia tiên, thần linh, thổ địa, đặc biệt là Tiên Nông vì đã mang đến mùa gặt tươi tốt với những món ăn từ gạo mới hay xôi chè ngon. Khi cúng xong vào giờ Hoàng đảo, họ đem quà biếu người thân, hàng xóm.

Ăn mừng mùa gặt mới

Người dân vùng cao Việt Bắc hay Tây Nguyên, người dân tổ chức lễ hội mừng lúa mới nhằm tôn vinh hạt thóc của “Giàng”. Cùng như những vị thần trời đất, sông suối, “Giàng” là một vị thần rừng núi được dân làng thờ phượng khi đã mang đến mưa thuận gió hòa.

3. Các hoạt động ngày Tết Thường Tân

Đối với vùng nông thôn

• Nấu các loại bánh từ gạo

Với những thóc gạo mới vừa được thu hoạch, người dân trổ tài nấu những loại bánh từ gạo như bánh bột lọc, bánh giầy, bánh dẻo,… hay xôi, chè cùng các loại đồ ăn giống với ngày Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng Năm Âm lịch.

• Làm lễ cúng thần linh

Cùng những món ngon đó, người dân sẽ ra đền, chùa để cúng cảm tạ các vị thần linh, thổ địa vì suốt năm qua đã phù hộ cho mọi người có một mùa gặt thành công, tươi tốt.

Đối với vùng Việt Bắc hay Tây Nguyên

• Cúng thần và tổ tiên

Đối với người dân vùng núi, ngày lễ được tổ chức để họ cảm tạ cho mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa mà Giàng hay các vị thần linh khác như trời đất, các thần sông suối, thần núi, thần mưa, thần sấm, thần mùa màng đã mang đến cho họ.

• Mời bà con họ hàng đến múa hát

Ở vùng Tây Nguyên, người dân thường mời bà con, bạn bè, họ hàng gần xa đến chơi, ăn uống và múa hát. Nhà nào có đông khách coi như là niềm vinh dự. Vì thế, ngoài việc cúng thần, hồn lúa và cúng tổ tiên cùng với việc cầu mong sức khỏe cho gia đình, người ta còn đánh cồng, chiêng, trống, vui chơi ca hát suốt nhiều ngày đêm liền

• Tổ chức lễ cúng cơm

Mỗi dân tộc đều có một cách bày trí mâm cơm cúng khác nhau. Ví dụ như người Tày, người dân thường cúng một bát nước với bông lúa đẹp nhất đám ruộng bên trong, cầu mong Tổ Tiên phù hộ cho năm sau lại được mùa màng bội thu. Ngoài ra, mâm cỗ còn có món cốm đặc biệt với cách làm kì công chỉ có riêng ở dân tộc Tày.

Còn đối với người Thái, mâm cơm gồm có 02 con gà trống, 01 con gà mái, lươn, ếch, nhái, châu chấu, thịt chuột rừng, ngô, khoai sắn, gạo nếp, rượu, trầu cau, tiền vàng mã.. với ba mâm lễ cúng Thổ Địa, Tổ Tiên và vía lúa mới mừng cơm mới.

4. Gợi ý các món ăn cho ngày Tết Thường Tân

Cơm lam ống tre

Món cơm lam Tây Bắc với mùi thơm lừng của gạo, hạt cơm ngọt, dẻo bùi bùi kết hợp với lớp muối vừng mặn mặn cực kì đơn giản, không cầu kì mà vô cùng ngon miệng rất thích hợp để bạn bày biện lên mâm cúng, ăn cùng gà hấp thì không thể chê vào đâu được.

Bánh đúc lạc

Bánh đúc lạc với nguyên liệu chính từ bột gạo lọc, đậu phộng có vị dai ngon, thơm bùi sẽ là thứ quà đúng với tinh thần cúng cơm mới, rất hợp để bạn trổ tài và cúng kiếng đó!

Bánh bột lọc nhân tôm thịt

Để các loại bột được dịp biến tấu thành nhiều món ngon, bạn đừng để lỡ món bánh bột lọc nhân tôm thịt dai dai, có chút vị ngọt từ thịt và tôm bên trong sẽ khiến cho mâm cúng nhà bạn thêm bắt mắt hơn.

Xôi ngũ sắc

Xôi luôn là món ăn được yêu thích và bày biện mỗi khi gia đình có dịp cúng kiếng, đặc biệt là món xôi ngũ sắc với màu đẹp, xôi dẻo thơm, ăn cùng muối đậu khiến bạn không thể nào dừng được.

Gà nướng đất sét

Một món ăn tuy quen nhưng lại lạ với cách nướng đất sét độc đáo, món gà chín mềm, thơm lừng mùi khói bếp, gà nguyên con vàng ươm, đẹp mắt được trưng bày trên mâm cúng thì còn gì bằng bạn nhỉ.

Gà hấp

Đã quá quen thuộc với người Việt, món gà hấp sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo với những công thức hấp muối, hấp hành, hấp lá chanh ngon miệng. Gà với lớp da bóng, mượt, vàng đẹp sẽ khiến cho mâm cúng thêm trang trọng hơn.

Rượu mơ

Khi phần đồ ăn đã xong, bạn không thể quên món rượu thơm nức, màu sắc đẹp mắt, lại còn tốt cho sức khỏe được đặt trên mâm cúng cùng những món ngon thì không có gì bằng.

Rượu táo mèo

Với mỗi người dân Tây Bắc, rượu táo mèo đã là thức uống quá quen thuộc và khó có thứ rượu nào khác so sánh được bởi vị đậm đà từ quả táo mèo được ngâm cùng rượu thơm. Đây quả là món rượu thích hợp để đặt lên mâm cúng mỗi khi có dịp quan trọng đặc biệt là ngày Tết cơm mới.

Mỗi ngày lễ, Tết đều có những nét riêng, điểm đặc biệt riêng, cùng tìm hiểu ngày Tết Thường Tân là gì mà rất được yêu thích và tổ chức linh đình đặc biệt tại các vùng núi phía Bắc hay Tây Nguyên. Hiểu rõ hơn về những ngày lễ, Tết của dân tộc cũng là một cách thể hiện tình yêu nước vô cùng thiết thực đó!

*Tổng hợp và tham khảo thông tin từ nhiều nguồn như wikipedia