Trà xanh là gì? Tác dụng của trà xanh và lưu ý khi sử dụng loại trà này

1. Trà xanh là gì?

Định nghĩa

Trà xanh, còn gọi chè xanh, chính là những lá và búp lá khô của cây Camellia sinensis chưa trải qua công đoạn làm héo và oxi hóa để trở thành nhiều loại trà khác nhau.

Có hai phương pháp để chế biến trà xanh:

• Đối với phương pháp thủ công (truyền thống), các lá trà được phơi khô dưới ánh nắng, rồi được sao khô trên chảo và than hoa.
• Đối với phương pháp hiện đại, thì lá trà sẽ được sấy khô trong lò, thùng quay hoặc hấp.

Sở dĩ trà xanh có nhiều loại là do sự đa dạng của nhiều giống cây trà, điều kiện sinh trưởng, phương pháp canh tác, quá trình thu hoạch và cách thức chế biến.

Mọi người uống trà như một thức uống giải khát bên cạnh những tác dụng tốt cho sức khỏe mà bạn sẽ cùng Mẹo vặt Gia đình khám phá rõ hơn về phần phía dưới.

Nguồn gốc

Trà xanh có nguồn gốc từ Trung Quốc và được gắn với nhiều câu chuyện thần thoại, truyền thuyết tại quốc gia này.

Chẳng hạn, trà xanh được đề cập đến trong cuốn sách Trà Kinh của Lục Vũ (thuộc đời nhà Đường) vào khoảng năm 600 – 900 sau Công Nguyên. Ngoài ra, các tác dụng của trà xanh có thể ảnh hưởng đến 5 bộ phận quan trọng của cơ thể, đặc điểm của cây trà, cách trồng và chế biến trà xanh đều là những thông tin đã được đề cập đến trong sách Kissa Yojoki của vị tu hành Eisai phái Thần Tông vào năm 1191.

Có thể nói trà xanh trở loại thức uống có lịch sử lâu đời nhất tính đến thời điểm này.

Trà xanh được sử dụng phổ biến ở những nước thuộc khu vực châu Á và đứng thứ 2 (sau trà đen) ở các nước phương Tây.

2. Tác dụng của trà xanh đối với sức khỏe

Trà xanh là loại thức uống dường như đã quá quen thuộc nhưng bạn thực sự đã hiểu hết về tác dụng của loại trà này. Hãy cùng Mẹo vặt Gia đình điểm nhanh một số tác dụng nổi bật của trà xanh như sau:

Giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư

Ung thư xảy ra là do sự phát triển không kiểm soát của các tế bào trong cơ thể và trở thành căn bệnh nguy hiểm, gây tỉ lệ tử vong cao trên thế giới.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tổn thương tế bào do sự oxy hóa cũng là nguyên nhân gây ra bệnh mãn tính bên cạnh bệnh ung thư. Và chất oxy hóa có thể giúp cơ thể chống lại sự gây hại của quá trình oxy hóa.

Trà xanh được chúng minh là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa mạnh mẽ cho cơ thể cũng như nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy thêm những người có thói quen uống trà xanh đều giảm tỉ lệ mắc các loại bệnh ung thư thấp hơn, như:

• Theo kết quả phân tích từ nhiều cuộc nghiên cứu diễn ra từ năm 1998 đến 2009, cho thấy những người phụ nữ có thói quen uống nhiều trà xanh đều có tỉ lệ mắc bệnh ung thư vú thấp hơn, khoảng 20 – 30%.
• Theo kết quả nghiên cứu, được đăng trên Tạp chí Dịch tễ học Hoa Kỳ, cho thấy thêm: tỉ lệ người mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt ở châu Á ít hơn so với những người ở phương Tây vì thói quen uống trà đã mang lại lợi ích này.
• Và cũng theo kết quả phân tích từ 29 cuộc nghiên cứu chứng minh thêm hiệu quả của việc uống trà khi giảm tỉ lệ mắc ung thư đại trực tràng thấp hơn khoảng 42%.

Để trà xanh có tác dụng chống ung thư và cung cấp nhiều chất oxy hóa cho cơ thể, bạn tránh việc cho thêm sữa vào trà xanh khi uống. Vì thói quen này sẽ làm giảm sự hoạt động của chất chống oxy hóa có trong một số loại trà xanh.

Ngoài ra, trà xanh còn chứa hợp chất chống oxy hóa polyphenol nổi bật, đó là EGCG (Epigallocatechin-3-gallate) thuộc hợp chất catechin. Đây là chất chống oxy hóa tự nhiên, ngăn ngừa sự tổn thương của tế bào và mang lại nhiều lợi ích khác cho cơ thể.

Giúp tỉnh táo

Trà xanh giúp tăng cường hoạt động các chức năng của não và giúp bạn tỉnh táo hơn. Trong trà xanh có chứa caffeine, ít hơn trong cà phê nhưng cũng đủ để tạo ra phản ứng kích thích sự hoạt động của dẫn truyền thần kinh ức chế (gọi là adenosine).

Nghĩa là nó sẽ làm tăng quá trình dẫn truyền các tế bào thần kinh và số lượng các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và norepinephrine.

Do đó, caffeine trong trà xanh có thể cải thiện nhiều khía cạnh khác nhau của hoạt động chức năng nào như tâm trạng, trí nhớ và tốc độ phản xạ.

Hơn nữa, trà xanh còn chứa axit amin L-theanine, có khả năng làm tăng hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh ức chế GABA, chống lại tâm trạng lo âu. Đồng thời axit amin này cũng làm tăng dopamine và sản xuất sóng alpha trong não.

Có thể nói nhờ sự có mặt của cả hai chất: caffeine và L-theanine trong trà xanh nên đã giúp loại trà này có tác dụng đặc biệt trong việc cải thiện chức năng hoạt động của não, giúp tỉnh táo.

Giảm nguy cơ mất trí nhớ

Nhờ chứa nhiều hợp chất catechin như epigallocatechin-3-gallate (EGCG) cũng như các hợp chất hoạt tính sinh học khác, mà trà xanh có tác dụng làm giảm nguy cơ mất trí nhớ, thường thấy ở người lớn tuổi, như:

• Bệnh Alzheimer: là một bệnh thoái hóa thần kinh phổ biến, là nguyên nhân gây ra chứng giảm sút trí tuệ ở người lớn tuổi.
• Bệnh Parkinson: cũng là một bệnh thoái hóa thần kinh phổ biến và thường liên quan đến sự tê liệt của các tế bào thần kinh sản xuất dopamine trong não.

Bảo vệ sức khỏe răng miệng

Chất catechin trong trà xanh có khả năng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, làm giảm nguy cơ bị nhiễm trùng cũng như bảo vệ sức khỏe răng miệng của bạn được tốt hơn. Đồng thời một số bằng chứng cho thấy trà xanh cũng có tác dụng giảm bớt chứng hôi miệng.

Streptococcus mutans được biết đến là một loại vi khuẩn phổ biến sống trong khoang miệng. Hoạt động của chúng gây ra sự hình thành mảng bám trên răng, dẫn đến việc sâu răng. Theo các nghiên cứu thì việc sử dụng catechin trong trà xanh có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn này.

Ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2

Bệnh tiểu đường loại 2 có liên quan đến hàm lượng đường trong máu tăng cao, có thể do cơ thể không kháng insulin hoặc không có khả năng sản xuất insulin.

Theo kết quả của một số nghiên cứu chứng minh trà tranh có thể cải thiện được độ nhạy nhạy insulin và giảm lượng đường trong máu:

• Kết quả nghiên cứu trên cộng đồng 17.413 người Nhật Bản (độ tuổi 40 – 65) cho thấy những ai uống trà xanh nhiều dường như có tỉ lệ nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 thấp hơn khoảng 42% so với người ít uống.
• Với kết quả phân tích từ 7 cuộc nghiên cứu được thực hiện trên 286.701 người, còn cho thấy thêm những người uống trà xanh sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thấp hơn 18%.

Như vậy, việc uống trà xanh sẽ giúp bạn ngăn ngừa được bệnh tiểu đường và giảm thiểu sự phát triển của bệnh tiểu đường loại 2.

Ngăn ngừa bệnh tim mạch

Những bệnh liên quan đến tim mạch như đột quỵ nằm trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Trà xanh là loại thức uống có thể cải thiện một số yếu tố chính gây ra bệnh tim mạch, gồm cả việc làm giảm cholesterol toàn phần và cholesterol LDL (xấu).

Đồng thời, trà xanh cũng góp phần làm tăng khả năng chống oxy hóa trong máu, giữ cho các phần tử LDL tránh khỏi quá trình oxy hóa – là nguyên nhân gây ra bệnh tim.

Do đó, việc uống trà xanh giúp bạn ngăn ngừa được bệnh tim mạch, giảm thiểu nguy cơ tử vong đến 31% do bệnh tim mạch gây ra.

Giúp giảm cân

Trà xanh có tác dụng trong việc giảm cân, vì nó làm tăng quá trinh trao đổi chất diễn ra trong khoảng thời gian ngắn, từ đó giúp cho việc giảm mỡ bụng hiệu quả hơn.

Chẳng hạn, nghiên cứu được thực hiện trên 240 người béo phì, diễn ra trong 12 tuần, cho thấy nhóm người uống trà xanh giảm tỷ lệ mỡ trong cơ thể đáng kể (nhất là phần mỡ ở vùng eo, bụng) và toàn bộ trọng lượng cơ thể so với những người khác.

Cải thiện tuổi tác

Việc uống trà có thể giúp cho con người sống lâu hơn cũng như có số tuổi sống mãi với thời gian. Vì một số hợp chất trong trà xanh giúp cơ thể được bảo vệ tốt hơn, nhất là chống lại các bệnh ung thư và bệnh tim.

Ví dụ như trong cuộc nghiên cứu được tiến hành trên 40.530 người Nhật ở độ tuổi trưởng thành trong suốt 11 năm. Kết quả cho thấy những người uống nhiều trà xanh (cụ thể từ 5 tách trở lên mỗi ngày) có tỷ lệ tử vong thấp hơn.

Bên cạnh đó, trong một nghiên cứu khác diễn ra trong 6 năm cũng được tiến hành trên người Nhật nhưng ở độ tuổi lớn hơn với số lượng 14.001 người, kết quả cho thấy: người uống trà xanh nhiều có tỷ lệ tử vong thấp hơn 76%.

3. Các lưu ý khi sử dụng trà xanh

Dù trà xanh có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe nhưng nếu không sử dụng đúng cách, hàm lượng vừa phải và thậm chí tùy cơ địa mỗi người, trà xanh vẫn gây ra một số tác dụng phụ như:

Dị ứng caffeine

Hàm lượng caffeine trong trà xanh ít hơn trong cà phê nhưng nếu bạn uống quá nhiều trà xanh, đồng nghĩa với việc cơ thể hấp thụ nhiều caffeine. Kết quả làm cho bạn dễ bị dị ứng caffeine, biểu hiện một số triệu chứng như nhức đầu, lo lắng, run rẩy, bồn chồn, tim đập nhanh, mất ngủ và ợ nóng.

Giảm khả năng hấp thụ chất sắt

Trong trà xanh có chứa tannin, chất này làm ngăn cản sự hấp thụ chất sắt diễn ra trong cơ thể. Do đó, bạn chỉ nên uống trà xanh ít nhất 30 phút sau bữa ăn. Hoặc bạn có thể pha trà xanh với vitamin C để tránh sự hoạt động của tannin, chính vì nhờ có vitamin C việc hấp thụ chất sắt sẽ được tiếp tục diễn ra.

Gây đau bụng

Sự có mặt của hai chất – caffeine và tannin đều là nguyên nhân làm cho bụng của bạn bị khó chịu. Vì chúng làm tăng nồng độ axit trong ruột, xuất hiện triệu chứng xót ruột, buồn nôn và đau bụng. Chính vì thế, bạn tránh uống trà xanh khi đang đói.

Gây mất nước

Dù trà xanh có tác dụng lợi tiểu nhưng nó cũng trở thành nguyên nhân gây ra tình trạng mất nước nếu như bạn uống trà xanh quá nhiều. Do đó, hãy pha loãng trà xanh với nước lọ và uống với lượng vừa phải, để tránh đi tiểu nhiều lần trong khoảng thời gian ngắn.

Với những thông tin phía trên, hy vọng bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích về trà xanh là gì? Tác dụng và lưu ý khi sử dụng trà xanh nhé! Cùng đọc và chia sẻ chúng đến với những người thân yêu của bạn nha.

*Tổng hợp và tham khảo thông tin từ trang Wikipedia và Healthline