10 tác dụng của trà hoa nhài, lưu ý khi dùng và cách pha trà đúng chuẩn

1. Nguồn gốc và đặc điểm của hoa nhài

Nguồn gốc

Hoa nhài (hay còn gọi là hoa lài), tên khoa học là Jasminum, thuộc họ Nhài (Oleaceae), có nguồn gốc từ các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á – Âu, Úc và Châu Đại Dương. Trong đó, chỉ có ít loài thuộc nguồn gốc từ châu Âu, còn các loài khác chủ yếu ở Nam Á và Đông Nam Á.

Ngoài ra, người ta còn cho rằng: hoa nhài có thể xuất xứ từ dãy núi Himalayas của Trung Quốc.

Đặc điểm

Hoa nhài thuộc loại cây bụi hoặc cây leo. Với hoa nhài dạng bụi, chiều cao của cây có thể lên đến 2m, cành nhánh mọc nhiều: cành già thường có màu nâu vàng và cành non có màu xanh. Lá nhài có hình bầu dục thuôn dài, nhọn về phần đầu và có màu xanh đậm, bóng ở cả mặt trên lẫn mặt dưới.

Trung bình mỗi cành có khoảng 3 – 5 bông hoa, thậm chí là 1 hoa, nằm ở đầu ngọn hoặc nách lá. Hoa nhài được tạo thành bởi nhiều cánh hoa mỏng, màu trắng xếp xoáy rất đẹp và có kích thước khá nhỏ nhưng lại tỏa ra hương thơm nồng nàn, vô cùng quyến rũ.

Cây hoa nhài cũng có quả hình cầu, 2 ngăn, màu đen nhỏ nhắn, xinh xắn, và hầu như nở đều trong năm, rộ nhất là từ tháng 6 – 10.

Ý nghĩa

Hoa nhài tượng trưng cho sự xinh đẹp, ngọt ngào, hạnh phúc và sự thấu hiểu dù trong tình yêu, tình bạn hay sự kính trọng đối với người nào đó. Chẳng hạn, người Trung Quốc thường sử dụng hoa nhài trong các buổi lễ cưới với ý nghĩa làm cho cuộc hôn nhân sẽ diễn ra được suôn sẻ, vợ chồng sống hạnh phúc, vui vẻ và ngọt ngào với nhau.

Bên cạnh đó, hoa nhài còn có ý nghĩa trong phong thủy, như có khả năng tỏa ra năng lượng tích cực cũng như loại bỏ những điều xui xẻo, không vui trong cuộc sống, thay vào đó làm gia tăng tài lộc và may mắn cho gia chủ.

2. Tác dụng của trà hoa nhài

Hoa nhài có thể được trồng và sử dụng ở nhiều quốc gia nhưng sản phẩm trà hoa nhài ở Trung Quốc lại được đánh giá rất cao và là đặc sản nổi tiếng ở nước này khi đã có từ thời nhà Tống (960 – 1279).

Tùy thuộc vào giống hoa nhài được trồng ở vùng miền như thế nào, cùng với phương pháp thưởng ẩm (trong quy trình sản xuất) sẽ làm cho trà nhài có hương vị đặc trưng và riêng biệt.

Dù vậy, trà hoa nhài nhìn chung có một số tác dụng như sau:

Chứa nhiều chất chống oxy hóa

Trà nhài chứa nhiều hợp chất polyphenol – hoạt động tương tự như chất chống oxy hóa trong cơ thể bạn. Những hợp chất này sẽ bảo vệ tế bào chống lại các tác hại của các gốc tự do gây ra – gốc tự do vốn là nguyên nhân gây ra bệnh tim và một số loại ung thư khác.

Ngoài ra, hợp chất polyphenol mạnh mẽ gọi là catechin (cụ thể là epigallocatechin gallate – EGCG) trong trà hoa nhài còn mang nhiều lợi ích cho người uống, như kiểm soát lượng đường trong máu, giảm bớt triệu chứng suy tim, giảm cân và bảo vệ răng miệng (nhờ khả năng ức chế việc sản xuất axit của các vi khuẩn bám trên răng).

Hơn nữa, theo kết quả dịch tễ học, lâm sàng và thực nghiệm đã chứng minh: các catechin có trong trà xanh (kể cả trà hoa nhài) còn có tác dụng như bảo vệ mạch máu thông qua nhiều cơ chế (chống viêm, chống tăng sinh, chống oxy hóa, chống huyết khối), giảm lipid trong máu….

Hỗ trợ giảm cân

Uống trà hoa nhài còn giúp cho bạn giảm cân hiệu quả cũng như thúc đẩy sự trao đổi chất diễn ra trong cơ thể tốt hơn.

Theo đánh giá của một số nghiên cứu cho thấy trà xanh (gồm cả trà hoa nhài) có thể làm tăng tốc độ quá trình trao đổi chất diễn ra trong cơ thể lên 4 – 5% (tương đương 70 – 100 calo mỗi ngày) và góp phần đốt cháy chất béo đến 10 – 16% (nhờ sự xuất hiện của hàm lượng caffeine và polyphenol EGCG).

Hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Theo kết quả nghiên cứu trên động vật và trong ống nghiệm cho thấy hợp chất polyphenol (trong trà) có tác dụng làm cho cholesterol LDL (có hại) không bị oxy hóa – đây là nguyên nhân làm cho động mạch bị tắc nghẽn dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Vì nếu cholesterol LDL bị oxy hóa, lượng cholesterol này có nhiều khả năng dính vào thành động mạch và tạo thành mảng bám, khiến cho mạch máu bị thu hẹp hoặc bị tắc nghẽn, gây ra bệnh tim mạch.

Ngoài ra, kết quả phân tích từ 5 cuộc nghiên cứu đã phát hiện thêm: nếu cơ thể chúng ta uống 3 tách (khoảng 710 ml) trà xanh hoặc trà đen mỗi ngày thì làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim đến 21%.

Đồng thời, trong một nghiên cứu khác còn cho thấy chế độ uống 1 – 3 tách trà xanh (khoảng 237 – 710ml) hằng ngày làm giảm nguy cơ đau tim thấp hơn 19% và giảm nguy cơ đột quỵ 36% so với những người uống trà ít hơn chỉ 1 cốc (khoảng 237ml) mỗi ngày.

Tăng cường sức khỏe răng miệng

Hoạt chất polyphenol, nhất là catechin, có khả năng làm vô hiệu hóa sự hoạt động của vi khuẩn, hạn chế sự hình thành mảng bám (như vi khuẩn Streptococcus mutans) và chống hôi miệng.

Bằng chứng là đã có cuộc thử nghiệm trên 15 người cho thấy khi bôi dung dịch có chứa catechin trong trà xanh lên răng, đã ngăn chặn được vi khuẩn Streptococcus mutans sản xuất axit bám trên răng – đây là nguyên nhân làm mòn răng.

Ngoài ra, có rất nhiều nghiên cứu khác cho thấy hợp chất polyphenol (có trong trà hoa nhài và các trà xanh khác) có tác dụng kháng khuẩn và khử mùi hôi hiệu quả trong khoang miệng.

Vì thế, để có được sức khỏe răng miệng tốt, bạn có thể nghĩ đến việc dùng trà hoa nhài mỗi ngày với lượng vừa phải nhé!

Tăng cường chức năng của não bộ

Trà hoa nhài có chứa caffeine và L-theanine đáng kể, đây là hai chất có thể giúp bạn tỉnh táo cũng như tăng cường hoạt động các chức năng của não bộ, nhất là cải thiện trí nhớ.

Caffeine có khả năng kích thích hệ thần kinh bằng cách ngăn chặn chất dẫn truyền thần kinh ức chế adenosine. Ngoài ra, chất caffeine giúp tăng cường hoạt động của não và hỗ trợ giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và serotonin, từ đó cải thiện tâm trạng và mang lại cảm giác năng lượng tích cực cho cơ thể.

Nói một cách khác, sự có mặt của caffeine và L-theanine có trong trà hoa nhài sẽ làm cho người uống cải thiện được các chức năng hoạt động của não bộ, nhất là tâm trạng cảm thấy thoải mái. Trung bình, mỗi cốc trà nhài (237ml) có chứa 15 – 60mg caffeine.

Tăng cường hệ thống miễn dịch

Trà hoa nhài là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa polyphenol tự nhiên như epicatechin (EC), epicatechin gallate,…. Nhờ có những hợp chất này mà cơ thể tránh được sự tác động của các gốc tự do đồng nghĩa với việc làm tăng cường hệ thống miễn dịch tốt để phòng chống các bệnh ung thư.

Ngăn ngừa các bệnh Alzheimer và Parkinson

Nhờ chứa hoạt chất polyphenol mạnh mẽ, trà hoa nhài có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và Parkinson. Chẳng hạn: hàm lượng EGCG có trong trà hoa nhài, có thể cải thiện tình trạng viêm và vô hiệu hóa tác hại của các gốc tự do gây ra – một trong những nguyên nhân làm cho tình trạng bệnh Alzheimer và Parkinson nặng hơn.

Ngoài ra, theo kết quả phân tích từ 8 cuộc nghiên cứu được thực hiện trên 5.600 người đã phát hiện ra rằng: những người thường xuyên uống trà (kể cả trà hoa nhài) đều giảm khả năng mắc bệnh Parkinson đến 15% so với những người không uống trà.

Thậm chí theo kết quả phân tích khác từ 26 cuộc nghiên cứu trên 52.500 người cho thấy: việc tiêu thụ trà (có hàm lượng EGCG cao) mỗi ngài có khả năng làm giảm đi 35% nguy cơ rối loạn não, gồm cả bệnh Alzheimer.

Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2

Nhiều nghiên cứu cho thấy: việc uống trà hoa nhài giúp cho cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn nhờ sự tác động của hợp chất EGCG, đồng nghĩa với việc làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2.

Chẳng hạn, theo kết quả phân tích từ 17 cuộc nghiên cứu gồm có 1.133 người cho thấy: việc tiêu thụ trà xanh (gồm có trà hoa nhài) sẽ làm giảm đáng kể lượng đường trong máu lúc đói và tăng cường hoạt động insulin.

Giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư

Đã có nhiều cuộc nghiên cứu trên động vật và con người cho thấy: chất polyphenol trong trà hoa nhài có khả năng làm giảm kích thước khối u, làm chết tế bào ung thư cũng như ngăn chặn sự phát triển và lây lan của tế bào ung thư, do nó hoạt động như chất oxy hóa mạnh mẽ.

Cụ thể, theo kết quả quan sát từ cuộc nghiên cứu được tiến hành ở Nhật với những người bị ung thư ruột kết, cho thấy: cứ uống 10 tách trà xanh (khoảng 1,2 lít) mỗi ngày và được bổ sung thêm viên chiết xuất trà xanh, làm giảm sự phát triển của tế bào ung thư ruột kết xuống 51,6%. Ngoài ra, việc uống trà còn tác động tích cực trong việc làm giảm ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú.

Ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa

Theo kết quả nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dược học Châu Âu cho thấy: catechin có trong trà hoa nhài tác động tích cực nhiều đến sức khỏe con người, gồm cả sự hoạt động của hệ tiêu hóa. Vì chúng có khả năng kích hoạt một số chất chống oxy hóa nội bào, đồng thời tương tác tốt với các enzym tiêu hóa, dẫn đến việc thúc đẩy hoạt động ruột được khỏe mạnh.

3. Các lưu ý khi dùng trà hoa nhài

Việc uống trà hoa nhài không chỉ là để thưởng thức như một loại đồ uống ngon, hấp dẫn hương vị mà còn tận dụng các lợi ích của loại trà này để có được sức khỏe tốt. Vì thế, khi uống trà hòa nhài, bạn cần lưu ý một số vấn đề như:

Nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai

Với những phụ nữ mang thai, trà hoa nhài là loại thức uống không được khuyến khích sử dụng vì có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của thai nhi.

Ví dụ, tránh dùng trà hoa nhài khi phụ nữ mang thai đang trong giai đoạn chuyển dạ, vì hợp chất có trong trà có thể làm cho quá trình chuyển dạ sớm hơn dự định bình thường, gây nguy hiểm thai nhi. Hoạt chất trong hoa nhài có thể làm ức chế hoạt động tiết sữa ở phụ nữ đang cho con bú.

Gây khó chịu vì có nhiều caffeine

Dù chất caffeine có tác dụng tích cực đối với sức khỏe nhưng nếu uống quá nhiều trà hoa nhài, đồng nghĩa với việc cơ thể tiêu thụ lượng caffeine nhiều, có thể gây ra tác dụng phụ như cảm giác lo lắng, bồn chồn hoặc gặp phải một số vấn đề về dạ dày.

Tăng nguy cơ thiếu máu

Chất catechin có trong trà hoa nhài là một trong những nguyên nhân làm giảm khả năng hấp thụ chất sắt của cơ thể từ thực phẩm. Vì thế, với những người thường hay bị thiếu chất sắt như phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ và người ăn kiêng, nên cân nhắc khi uống trà hoa nhài.

Khó chịu ở đường ruột

Trà hoa nhài có tác dụng tích cực đối với hệ tiêu hóa nhưng vì có tính axit cao trong trà, nên bạn cần tránh uống trà khi đói. Vì hành động này sẽ làm cho đường ruột dễ bị đau và khó chịu.

4. Cách làm trà hoa nhài tại nhà

Cây hoa nhài rất dễ trồng, vì thế bạn có thể làm ngay trà hoa nhài tại nhà mà không cần phải mua ở ngoài với những bước đơn giản như sau:

Cách chọn hái hoa nhài làm trà

Bạn nên chọn hái hoa nhài vào buổi sáng sớm hoặc buổi tối, đây là hai thời điểm chất dinh dưỡng có trong hoa nhiều nhất. Ngoài ra, nên chọn hoa vừa mới chớm nở, hoặc nụ hoa vừa mới chuyển màu xanh sang màu trắng đục.

Cách làm trà hoa nhài

Dưới đây là cách sấy khô hoa lài trực tiếp để làm trà

Bước 1: Bạn rửa nhẹ hoa nhài trong chậu nước, tránh làm dập nát với lực nước mạnh, rồi vớt để ráo trên rổ.

Bước 2: Cho hoa nhài vào khay nướng, đặt vào lò và sấy ở nhiệt độ 70 độ C từ 1 – 2 tiếng. Hoặc bạn dùng chảo để rang hoa nhài trên ngọn lửa nhỏ sao cho thấy hoa khô khoảng 90% là được.

Bước 3: Trải hoa nhài sấy khô ra mẹt (hoặc mâm) để nguội, đặt ở nơi thoáng mát sẽ giúp hoa khô tự nhiên trước khi cho vào hũ để bảo quản.

5. Hai cách pha trà hoa nhài

Bạn có thể pha trà hoa nhài với những bước đơn giản như Mẹo vặt Gia đình gợi ý phía dưới:

Cách pha trà hoa nhài tươi

Bước 1: Cho 4 – 7 nụ (bông) hoa nhài hoặc một nhúm nhỏ vào ly.

Bước 2: Bắt nồi nước lên bếp, đợi nước thật sôi, tắt bếp và để yên khoảng 2 – 3 phút cho nhiệt độ nước giảm bớt.

Bước 3: Châm nước sôi vào ly chứa trà hoa nhài, có thể thêm mật ong, đường hoặc chanh để tạo hương vị đặc biệt cho trà khi uống.

Cách pha trà hoa nhài khô

Bước 1: Cho 5 bông (nụ) hoa nhài khô vào ấm trà, rồi cho ít nước sôi vào ấm để tráng sơ qua trà khoảng 30 giây. Đổ bỏ nước này đi sẽ giúp cho trà được sạch bụi bẩn và kích thích hương vị trà thơm ngon hơn.

Bước 2: Tiếp tục, rót nước sôi (khoảng 90 độ C) vào ấm trà, đậy nắp để khoảng 5 – 7 phút.

Bước 3: Rót trà ra tách và thưởng thức cùng với đường hoặc mật ong tùy sở thích của bạn.

Như vậy, Mẹo vặt Gia đình đã bật mí xong cho bạn về 10 tác dụng của trà hoa nhài, lưu ý khi dùng và cách pha trà lài sao cho đúng chuẩn rồi đấy! Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích với bạn.

*Tổng hợp và tham khảo thông tin từ nhiều nguồn như Healthline, Organicfacts và Tuổi trẻ xã hội.